Arkusze do lekcji 8:
Permakultura i rolnictwo ekologiczne
Cele szkolenia:
2. Studenci poznają sposoby, w jakie permakultura promuje efektywne wykorzystaniezasobów i zachowanie różnorodności biologicznej
3. Studenci uczą się o właściwościach gleby, korzyściach płynących z permakulturydla gleby (zmniejszenie zanieczyszczenia gleby)
4. Studenci poznają rolę stacji meteorologicznych w permakulturze
Permakultura
Permakultura to połączenie trwałego rolnictwa i trwałej kultury. To innowacyjne ramydla tworzenia zrównoważonych sposobów życia i praktyczna metoda rozwojuekologicznie harmonijnych, wydajnych i produktywnych systemów, które każdy możestosować gdziekolwiek. Istotą permakultury jest projektowanie ekologicznegosposobu życia – w naszych gospodarstwach domowych, ogrodach, społecznościach ifirmach. Powstaje on poprzez współpracę z naturą i dbanie o ziemię i jej mieszkańców.
Permakultura oferuje promień nadziei – drogę naprzód. Oferuje każdemu szansę byciaczęścią przejścia do bardziej ekologicznej, etycznej i zrównoważonej przyszłości.Integruje ona ziemię, zasoby, ludzi i środowisko poprzez wzajemnie korzystne synergie- naśladując bezodpadowe, zamknięte systemy obiegu widoczne w różnorodnychsystemach naturalnych. Permakultura bada i stosuje holistyczne rozwiązania mającezastosowanie w kontekstach wiejskich i miejskich w każdej skali. Jest tomultidyscyplinarny zestaw narzędzi obejmujący rolnictwo, zbieranie wody ihydrologię, energię, naturalne budownictwo, leśnictwo, zarządzanie odpadami,systemy zwierzęce, akwakulturę, odpowiednią technologię, ekonomię i rozwójspołeczności.
Filozofia permakultury polega na pracy z naturą, a nie przeciwko niej; na przewlekłej iprzemyślanej obserwacji, a nie na przewlekłym i bezmyślnym działaniu; naprzyglądaniu się systemom we wszystkich ich funkcjach, a nie na zadawaniu tylkojednego pytania; oraz na pozwalaniu systemom na wykazywanie ich własnychewolucji.
Mollison, B. (1988)
Przyjmując etykę i stosując te zasady w naszym codziennym życiu możemy dokonać przejścia odbycia zależnymi konsumentami do stania się odpowiedzialnymi producentami. Ta podróżbuduje umiejętności i odporność w domu i w naszych lokalnych społecznościach, które pomogąnam przygotować się na niepewną przyszłość z mniejszą dostępnością energii. Techniki istrategie wykorzystywane do stosowania tych zasad różnią się znacznie w zależności odlokalizacji, warunków klimatycznych i dostępnych zasobów. Metody mogą się różnić, alepodstawy tego holistycznego podejścia pozostają niezmienne. Ucząc się tych zasad, możnazdobyć cenne narzędzia myślenia, które pomogą Ci stać się bardziej odpornym w erze zmian.
Permakultura składa się z trzech podstawowych etyk:
Dbanie o ziemię – odbudowuj kapitał naturalny; młoda roślina reprezentuje wzrostorganiczny, kluczowy składnik podtrzymywania życia na Ziemi.
Dbanie o ludzi – dbaj o siebie, rodzinę i społeczność; dwie osoby razem, reprezentują potrzebętowarzystwa i wspólnych wysiłków, aby wpłynąć na zmianę.
Sprawiedliwy podział – wyznaczaj granice i redystrybuuj nadwyżki; tort i jego kawałeksymbolizuje zabieranie tego, czego potrzebujemy i dzielenie się tym, czego nie potrzebujemy,uznając jednocześnie, że istnieją granice tego, ile możemy dać i ile możemy wziąć.
Przyjmując etykę i stosując te zasady w naszym codziennym życiu możemy dokonać przejścia odbycia zależnymi konsumentami do stania się odpowiedzialnymi producentami. Ta podróżbuduje umiejętności i odporność w domu i w naszych lokalnych społecznościach, które pomogąnam przygotować się na niepewną przyszłość z mniejszą dostępnością energii. Techniki istrategie wykorzystywane do stosowania tych zasad różnią się znacznie w zależności odlokalizacji, warunków klimatycznych i dostępnych zasobów. Metody mogą się różnić, alepodstawy tego holistycznego podejścia pozostają niezmienne. Ucząc się tych zasad, możnazdobyć cenne narzędzia myślenia, które pomogą Ci stać się bardziej odpornym w erze zmian.
Jak permakultura promuje efektywne wykorzystanie zasobów izachowanie różnorodności biologicznej
W permakulturze natura wykonuje całą pracę, ale aby ogród permakulturowy był zrównoważony,samowystarczalny i właściwie zbalansowany, ważne jest, aby faworyzować bioróżnorodność.Piątą zasadą projektową permakultury jest „Wykorzystanie zasobów biologicznych”.
Ta zasada projektowa dotyczy wykorzystywania zasobów biologicznych do wykonywania pracylub oszczędzania energii, a nie wykorzystywania nieodnawialnych źródeł energii, takich jakzasoby paliw kopalnych. Tam, gdzie możemy wykorzystać roślinę lub zwierzę do wykonaniaokreślonej funkcji w naszych projektach, jest to nasze preferowane podejście. Na przykład,zwierzęta mogą być wykorzystane do utrzymania krótkiej trawy zamiast używania kosiarki, lubrośliny mogą być wykorzystane, które przyciągają pożyteczne drapieżne owady do zwalczaniaszkodników zamiast używania toksycznych chemicznych pestycydów. Kluczowe znaczenie mazaplanowanie wykorzystania zasobów biologicznych na wczesnym etapie procesuprojektowania. Należy rozważyć, które zasoby biologiczne będą wykorzystywane w danymmiejscu i jaka będzie strategia zarządzania nimi. Te zasoby biologiczne będą stanowiły podstawęsystemów recyklingu energii, a w rezultacie określą, jak bardzo zrównoważony będzie projekt.
Różnorodność biologiczna jest pojęciem ludzkim, które odnosi się do oceny wszelkiego życia naplanecie. Koncepcja ta jest ściśle związana z projektowaniem permakulturowym poprzezświadomą próbę zwiększenia funkcjonalnej różnorodności w zespołach gatunków oraz wnacisku kładzionym na budowę energooszczędnych ekosystemów. Różnorodność biologiczna,wraz ze wspieraniem życia i żyzności gleby, jest kluczowym aspektem permakultury.Różnorodność zapewnia równowagę, tym bardziej, gdy dzieje się to w obrębie ogrodupermakultury. Inne aspekty bioróżnorodności nie są tak cenione w projektowaniupermakulturowym. Dla permakulturystów integralność rodzimego ekosystemu i bogactwogatunkowe są na drugim miejscu po funkcjonalnych związkach między gatunkami w świadomiezaprojektowanym systemie.
Systemy produkcji żywności zaprojektowane z perspektywy permakultury mają na celumaksymalne upodobnienie ich do natury i ekosystemów, zapewniając tym samymwzrost bioróżnorodności i usług ekosystemowych, takich jak obieg składnikówodżywczych, budowanie gleby, sekwestracja węgla, infiltracja wody do gleby i pobieraniejej przez rośliny (co może mieć pozytywny wpływ na erozję i powodzie podczas dużychzjawisk pogodowych) oraz zmniejszenie efektu miejskiej wyspy ciepła. Ponieważpermakultura nie stosuje chemicznych nawozów ani pestycydów, może zapewnićkorzyści dla zapylaczy i jakości wody.
Charakterystyka gleby, korzyści płynące z permakultury dla gleby
Rosnąca świadomość ograniczeń środowiskowych współczesnego rolnictwadoprowadziła do potrzeby przejścia na bardziej odporny i zróżnicowany biologiczniemodel rolnictwa. W tym względzie mikro- lub mini-gospodarstwa, inspirowanemodelem permakultury i biointensywnym mikroogrodnictwem, mogłyby potencjalnieodegrać kluczową rolę w tym przejściu.
Permakultura oferuje pozytywne rozwiązania w zakresie właściwego zarządzaniacyklami biogeochemicznymi, eliminacji toksycznych substancji chemicznych oraztworzenia obfitości żywności przy jednoczesnej regeneracji gruntów. Stosowanienawozów sztucznych i nawozów o wysokiej zawartości azotu może powodowaćpowstawanie podtlenku azotu i dwutlenku węgla.
Permakultura ma wiele podejść dopośredniczenia, rozwiązywania lub unikania tych niezrównoważonych praktyk.Konkretnie, permakultura opowiada się za całkowicie organicznym rolnictwem, któreunika sztucznych nawozów. Kiedy gospodarujesz ekologicznie, nie karmisz roślin, leczglebę. Metody permakultury, takie jak kompostowanie, „siekanie i upuszczanie”,rolnictwo bez orki oraz bardziej efektywne stosowanie nawozów, jak np. opryski dolistne,zwiększają liczbę pożytecznych organizmów glebowych. Metody te zmniejszają lubeliminują ucieczkę azotu i węgla z gleby.
W odniesieniu do zarządzania glebą, projekty permakultury dążą do „spowolnienia,rozprzestrzenienia i zatopienia” wody. Zmniejsza to odpływ wód burzowych, zasilawarstwę wodonośną i dąży do wyeliminowania erozji gleby, zmniejszając w ten sposóbilość węgla i azotu, które opuszczają glebę. Ponadto, materia organiczna gleby odgrywafundamentalną rolę w glebie, funkcjonując poprzez utrzymanie żyzności poprzezrecykling składników odżywczych, jak również zwiększenie retencji składnikówodżywczych.
Niektóre z przydatnych technik permakultury i ich korzyści dla gleby to:
• Greywater – może wyglądać „brudno”, ale jest to bezpieczne, a nawet korzystneźródło wody do nawadniania na podwórku. Jeśli greywater jest wypuszczany do rzek,jezior lub estuariów, jego składniki odżywcze stają się zanieczyszczeniami, ale dlaroślin są cennym nawozem.
• Hügelkultur – praktyka zakopywania drewna w celu zwiększenia retencji wody w glebieze względu na porowatą strukturę drewna działającego jak gąbka podczas rozkładupod ziemią. Podczas pory deszczowej, wystarczająca ilość zakopanego drewna możewchłonąć wystarczającą ilość wody, aby utrzymać uprawy przez porę suchą.
• Kompostowanie – nawóz organiczny produkowany z odpadów roślinnych i zwierzęcychpoprzez częściowy rozkład tlenowy przez mikroorganizmy w procesie kompostowania.Kompost może być dodawany do gleby, aby wspomóc wzrost roślin. Kompostwzbogaca glebę w próchnicę, zwiększa jej żyzność, zwiększa pojemność wodną ipowietrzną. Sprawia, że gleba staje się przewiewna i pulchna oraz poprawia wzrost irozwój roślin.
• Agroleśnictwo – system zarządzania użytkowaniem gruntów, w którym drzewa lubkrzewy są uprawiane wokół lub wśród upraw lub pastwisk. To celowe połączenierolnictwa i leśnictwa przynosi wiele korzyści, takich jak znacznie zwiększone plonypodstawowych upraw żywności, poprawa warunków życia rolników dzięki generowaniudochodów, zwiększona różnorodność biologiczna, poprawa struktury i zdrowia gleby,zmniejszenie erozji oraz sekwestracja węgla.
Przykłady/studia przypadków z rzeczywistych gospodarstwekologicznych/permakulturowych
Rolnictwo ekologiczne to system rolniczy, który wykorzystuje nawozy pochodzeniaorganicznego, takie jak obornik kompostowy, obornik zielony i mączka kostna oraz kładzienacisk na techniki takie jak płodozmian i sadzenie towarzyszące. Normy ekologicznezostały opracowane w taki sposób, aby umożliwić stosowanie substancji występującychnaturalnie, przy jednoczesnym zakazie lub ścisłym ograniczeniu substancji syntetycznych.Nakłady pracy, emisja dwutlenku węgla i metanu, zużycie energii, eutrofizacja,zakwaszenie, jakość gleby, wpływ na różnorodność biologiczną i ogólne wykorzystaniegruntów różnią się znacznie w poszczególnych gospodarstwach i pomiędzy uprawami, coutrudnia ogólne porównanie ekonomiki rolnictwa ekologicznego i konwencjonalnego. WUnii Europejskiej „rolnicy ekologiczni otrzymują więcej dotacji w ramach dopłat rolno-środowiskowych i dopłat do dobrostanu zwierząt niż rolnicy konwencjonalni”.
Case Study 1
Permakultura jako ekologiczny system projektowania dla zrównoważonego rozwoju, uczynas jak projektować naturalne domy i obfite systemy produkcji żywności, regenerowaćzdegradowane krajobrazy i ekosystemy, i wiele więcej. Poza tym, we wszystkich krajachistnieje określony kalendarz, który pokazuje, kiedy najlepiej rozpocząć sezon wegetacyjny, ato oznacza sezonowość. Sezonowa żywność jest ważna dla zdrowia i środowiska, ponieważpomaga zachować lokalne i małe pola uprawne, a jednocześnie wspiera lokalne rolnictwo irolników, którzy decydują się na zrównoważone gospodarowanie. Uprawianie własnejżywności jest aktem sprzeciwu wobec konwencjonalnego, degradującego środowiskorolnictwa i świadczy o większej samowystarczalności, która jest tak ważna w czasachkryzysu.
Źródło: https://veganpermaculture.org/blog/2019/12/13/starting-a-market-garden-interview-with-jo-dave/
Case Study 2
Source: https://krainabugu.pl/zielarski-sukces-po-podlasku/
Case Study 3
Ludzie często pytają, czy naprawdę można utrzymać się z permakultury, podejścia douprawy, które pracuje z naturą, a nie przeciwko niej. Po pierwsze, należy zaznaczyć, żew powyższym pytaniu są tak naprawdę dwa różne pytania. Pierwsze pytanie dotyczytego, czy istnieje wystarczające zainteresowanie permakulturą, aby zarabiać naprojektowaniu, rozpowszechnianiu informacji, nauczaniu itp. Drugie pytanie dotyczytego, czy podejście permakulturowe może generować wystarczający dochód, abygospodarstwo lub małe gospodarstwo stało się samowystarczalnym (a może nawetdochodowym) biznesem.
Źródło: https://www.treehugger.com/making-living-permaculture-design-practice-5097391
Case Study 4
W gospodarstwie ekologicznym rodziny Liebert wszystko kręci się wokół koziej stajni wGeratshofen. Kierownictwo przedsiębiorstwa postanowiło zaprezentować swojezwierzęta w nowy sposób, ponieważ kozy nadal pełnią w Niemczech rolę zwierzątegzotycznych. BioLiebert jest ekologicznym przedsiębiorstwem pokazowym.Przejrzystość i wzmocnienie świadomości są ważne dla zarządzającychprzedsiębiorstwem. Ponieważ nie można stwierdzić, czy kryterium „regionalne”pozwala na nieograniczoną konsumpcję, gospodarstwo uprawia regionalnie iekologicznie.
Rola stacji pogodowych w permakulturze
Stacja pogodowa jest urządzeniem meteorologicznym wyposażonym w celumonitorowania w czasie rzeczywistym informacji o warunkach klimatycznych.Opierając się na czujnikach, wykrywa informacje o pogodzie, a następnie przekształcaje w znaki elektryczne i pokazuje informacje użytkownikowi(om) zgodnie zokreślonymi parametrami. Niektóre powszechne parametry mierzone przez stacjepogodowe to opady, wilgotność, temperatura, ciśnienie atmosferyczne, temperaturagleby, prędkość i kierunek wiatru, hałas, natężenie oświetlenia, promieniowaniesłoneczne (padające i odbite), itp.
Ponieważ warunki pogodowe wpływają na wielkość plonów, takie instrumenty stająsię niezbędne dla celów rolniczych. Jednak profesjonalne stacje pogodowe sąkosztowne, a ich złożoność wymaga specjalistycznej wiedzy, aby z nimi pracować,dlatego posiadanie mniejszej, prywatnej stacji pogodowej może być bardzo pomocnew rolnictwie i permakulturze. Na przykład, przy stosunkowo niewielkich kosztach,można stworzyć przenośną, osobistą stację pogodową i wyposażyć ją w możliwośćpomiaru kierunku, prędkości wiatru i opadów.
W większości domowych stacji pogodowych woda deszczowa jest zbierana wdeszczomierzu i samoczynnie opróżniana po zmierzeniu. Dane pogodoweprzechowywane w chmurze mogą powiedzieć, kiedy ostatnio padał deszcz i ile gootrzymano. Niektóre modele stacji pogodowych mają również opcjonalne czujnikiwilgotności gleby, które można wykorzystać, aby wiedzieć, czy gleba ma optymalnązawartość wody. Jeśli jesteś naprawdę w to zaangażowany, możesz być w stanie użyćstacji pogodowej, aby zmierzyć, ile wody włożyłeś do ogrodu podczas podlewania.Korzystając z funkcji przechowywania w chmurze i rejestrowania danych w stacjipogodowej, możesz potwierdzić, co działało w przeszłości, a co nie. Nauczysz siętechnik i sztuczek, które przyniosły dobre rezultaty w oparciu o określone warunkipogodowe.
Inną wspaniałą funkcją, którą zawiera większość nowych domowych stacjipogodowych jest prognoza. Może być bardzo dokładna na najbliższe kilka godzin dokilku dni, co znacznie ułatwia podjęcie decyzji, czy należy wybrać wcześnie w dniu lubpóźniej w dniu. Inną wspaniałą cechą osobistej stacji pogodowej jest możliwośćwysyłania powiadomień na telefon komórkowy. Korzyścią jest to, że można ustawić jetak, że wiesz natychmiast, gdy temperatury zbliżają się do punktu zamarzania lubwiatry osiągają szkodliwe prędkości. Pozwoli to na przykrycie roślin, aby uniknąćuszkodzeń spowodowanych mrozem i przeniesienie roślin doniczkowych do garażu,jeśli będzie zbyt wietrznie.
Źródła:
• Permacultureprinciples.com. (n.d.).,https://permacultureprinciples.com/
• Deep Green Permaculture (n.d.). Permaculture Design Principle 5 – Using BiologicalResources, https://deepgreenpermaculture.com/permaculture/permaculture-design-principles/5-using-biological-resources/
• Green Communities Guide (n.d.). Permaculture, https://greencommunitiesguide.ca/guide/nbs-implementation-overviews/permaculture
• Mumm, J. (1998). Paper on Biodiversity and Permaculture, http://www.ibiblio.org/london/permaculture/mailarchives/permaculture-UNC/msg01153.html
• Nature Garden (n.d.). Biodiversity in permaculture for a self-sustaining garden, https://www.nature-and-garden.com/gardening/permaculture-biodiversity-self-sustaining.html
• Auburn University. (2020). Food & Climate Change: A Permaculture Perspective, https://sustain.auburn.edu/food-climate-change-a-permaculture-perspective/
• Grey Water Action. (n.d.)., https://greywateraction.org/greywater-reuse/
• Tombeur, F., Sohy, V., Chenu, C., Colinet, G., Cornelis, J. (2018). Effects of PermaculturePractices on Soil Physicochemical Properties and Organic Matter Distribution inAggregates: A Case Study of the Bec-Hellouin Farm (France), https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fenvs.2018.00116/full
• Wikipedia. (n.d.). Agroforestry, https://en.wikipedia.org/wiki/Agroforestry
• Wikipedia. (n.d.). Kompost, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompost
• Wikipedia. (n.d.). Permaculture, https://en.wikipedia.org/wiki/Permaculture
• Auburn University. (2020). Food & Climate Change: A Permaculture Perspective, https://sustain.auburn.edu/food-climate-change-a-permaculture-perspective/
• Grey Water Action. (n.d.)., https://greywateraction.org/greywater-reuse/
• Tombeur, F., Sohy, V., Chenu, C., Colinet, G., Cornelis, J. (2018). Effects of PermaculturePractices on Soil Physicochemical Properties and Organic Matter Distribution inAggregates: A Case Study of the Bec-Hellouin Farm (France), https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fenvs.2018.00116/full
• Wikipedia. (n.d.). Agroforestry, https://en.wikipedia.org/wiki/Agroforestry
• Wikipedia. (n.d.). Kompost, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompost
• Wikipedia. (n.d.). Permaculture, https://en.wikipedia.org/wiki/Permaculture
• Auburn University. (2020). Food & Climate Change: A Permaculture Perspective, https://sustain.auburn.edu/food-climate-change-a-permaculture-perspective/
• Grey Water Action. (n.d.)., https://greywateraction.org/greywater-reuse/
• Tombeur, F., Sohy, V., Chenu, C., Colinet, G., Cornelis, J. (2018). Effects of PermaculturePractices on Soil Physicochemical Properties and Organic Matter Distribution inAggregates: A Case Study of the Bec-Hellouin Farm (France), https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fenvs.2018.00116/full
• Wikipedia. (n.d.). Agroforestry, https://en.wikipedia.org/wiki/Agroforestry
• Wikipedia. (n.d.). Kompost, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompost
• Wikipedia. (n.d.). Permaculture, https://en.wikipedia.org/wiki/Permaculture
Pora na quiz!