Werkblad voor Les 5:
Ontwerp en Implementatie van Socratische Seminars en Rondetafelgesprekken voor Geïnformeerde Besluitvorming
Leerdoelen:
2. Leerlingen leren over het historische gebruik en het huidige nut van socratische seminars en rondetafelgesprekken in besluitvormingsprocessen
In deze les zullen we ons concentreren op een innovatieve manier om door leerlingen geleide discussies in de klas aan te moedigen, bekend als “Socratische Seminars”.
Laten we samen ontdekken wat het zijn en hoe je ze kunt toepassen in jouw leer- en onderwijscontext!
Wat zijn Socratische Seminars and Rondetafelgesprekken
Socratische seminars en rondetafelgesprekken hebben hun naam ontleend aan een oude Griekse filosoof die algemeen bekend stond om zijn specifieke methode om tot nadenken stemmende discussies met vrienden en burgers in het oude Athene op gang te brengen en aan te moedigen. De benadering van Socrates was gebaseerd op het stimuleren van de dialoog over een onderwerp of een abstract idee dat vervolgens werd uitgewerkt en aangestipt door de deelnemers aan zijn groepsdiscussie. Door middel van een reeks boeiende en tot nadenken stemmende vragen probeerde Socrates ideeën en meningen naar voren te brengen die diep geworteld waren in de hoofden van zijn gesprekspartners, terwijl hij hen hun eigen overtuigingen en waarden in twijfel liet trekken.
In deze context is het leerdoel van deze subeenheid dat je leert over socratische seminars en rondetafelgesprekken.
In onze hedendaagse context verwijzen we, wanneer we verwijzen naar “socratische seminars en rondetafelgesprekken”, naar een op tekst gebaseerde, door leerlingen geleide discussie die plaatsvindt in schoolomgevingen en waarin leerlingen in dialoog treden met hun leeftijdsgenoten over een geselecteerd onderwerp of idee.
Dit idee wordt eerst door leerlingen opgeschreven in een korte tekst. Vervolgens bereiden de leerlingen vragen voor die het gesprek op gang brengen en gaande houden.
Het doel van Socratische seminars of rondetafelgesprekken is om leerlingen bewust te maken van maatschappelijke betrokkenheid bij maatschappelijke dialoog en samenwerking, en om hun kritische denkvaardigheden en burgerschapsgedrag te koesteren
Socratische seminars bestaan meestal uit vier fundamentele elementen, met name:
• De tekst: het onderwerp, idee of onderwerp waarover leerlingen in dialoog gaan (bijvoorbeeld een video, een stuk literatuur, een wetenschappelijk probleem, etc.)
• De vraag(en): Aan het begin van het seminar stellen de leerlingen één openingsvraag om discussie op gang te brengen. Vanuit deze vraag en de gedachten die het zal oproepen, zullen meer vragen worden gegenereerd.
• De leider: Een persoon die verantwoordelijk is voor het presenteren van alle aspecten van de “tekst” en zo leerlingen helpt bij de verdere verkenning van het onderwerp.
• Deelnemers: Gewoonlijk moeten leerlingen bereid zijn om deel te nemen aan de discussies door de tekst goed te lezen en voorbereid te zijn op het stellen en beantwoorden van vragen tijdens het seminar.
Hoe ontwerp en implementeer je Socratische Seminars en Rondetafelgesprekken
Zoals je hebt gezien, zijn socratische seminars en rondetafelgesprekken processen die door leerlingen worden geleid, maar de aanwezigheid en ondersteuning van onderwijzers en leraren is cruciaal om leerlingen te helpen het seminar te geven. Er zijn veel manieren om een Socratisch seminar te ontwerpen en uit te voeren. In deze subeenheid zullen we kijken naar de belangrijkste punten voor het plannen en uitvoeren van een Socratisch Seminar, aangezien het leerdoel hier is om meer te weten te komen over het historische gebruik en het huidige nut van Socratische Seminars en Rondetafelgesprekken in besluitvormingsprocessen.
Fase 1: Planning
In deze fase bereiden zowel docenten als leerlingen zich voor op het komende seminar door grondig te studeren over het onderwerp dat ze hebben uitgekozen om te bespreken en door vragen voor te bereiden die door de deelnemers moeten worden behandeld. Voor opleiders is het in deze fase belangrijk om de toon en het doel van het Socratische seminar duidelijk aan de leerlingen uit te leggen door hen het belangrijkste doel en de manier waarop het wordt beoefend uit te leggen, om zo misverstanden te voorkomen. Docenten moeten in dit stadium duidelijke discussieregels opstellen en voorbeelden geven van discussieprocedures voor leerlingen. Voor leerlingen dient deze fase om zelf op onderzoek uit te gaan en zichzelf vragen te stellen over het geselecteerde gespreksonderwerp. Ook leren ze hoe ze hun eigen vragen op tafel kunnen leggen.
Fase 2: Implementatie
Socratische seminars worden meestal in een cirkel gedaan, wat betekent dat de leerlingen in een cirkel zitten zodat ze elkaar allemaal kunnen zien. Hetzelfde geldt voor de rondetafelgesprekken, met als enige verschil dat studenten samenkomen aan een unieke ronde tafel waar ze kunnen aanschuiven en ideeën kunnen bespreken (Spencer, 2022). Als iedereen er klaar voor is, wordt de discussie op gang gebracht door de openingsvraag. Wat in deze fase cruciaal is voor docenten en leerlingen, is om te begrijpen dat er geen goede of foute antwoorden zijn en dat vragen die aan de discussie worden gesteld, niet mogen leiden tot absolute antwoorden of verklaringen. Docenten moeten discussie en uitwisseling van ideeën tussen leerlingen faciliteren. Onthoud dat dit een participatieve benadering is om het kritisch denken van studenten aan te moedigen en hun vaardigheden op het gebied van samenwerking en sociale interactie te stimuleren.
Fase 3: Beoordeling
Opleiders moeten specifieke maatstaven voor succes en evaluatietools opstellen om de kwaliteit en resultaten van het Socratic-seminar te beoordelen. Beoordeling is ook nuttig voor zowel docenten als leerlingen om op feiten gebaseerde inzichten te krijgen en om zich beter voor te bereiden op het volgende seminar.
Referenties:
https://www.socraticseminars.com/ https://isa.edu.gr/page/what-is-a-socratic-seminar
https://www.teachthought.com/critical-thinking/definition-of-socratic-seminar/
https://spencerauthor.com/socratic-seminars/
https://www.edutopia.org/blog/socratic-seminars-culture-student-led-discussion- mary-davenport
https://edtechbooks.org/studentguide/socratic_seminar https://www.teachingchannel.com/blog/socratic-seminars
Het is quiztijd!